اسکب معمولی سیب‌زمینی
عامل بیماری:
اسکب معمولی توسط باکتری Streptomyces ایجاد می‌شود و باعث آسیب به پوست غده سیب‌زمینی می‌شود. گونه‌های اصلی شامل S. scabies و S. turgidiscabies هستند.
گستردگی و علائم:
این بیماری در سطح جهانی یافت می‌شود و بر روی پوست غده سیب‌زمینی لکه‌های قهوه‌ای و برجستگی‌هایی ایجاد می‌کند. آسیب می‌تواند سطحی یا حفره‌ای باشد. آسیب‌های عمیق به کاهش کیفیت و بازارپسندی سیب‌زمینی در صنایع مختلف می‌انجامد.
شرایط گسترش:
اسکب در خاک‌های خشک، گرم و با pH بالاتر از ۵/۲ گسترش می‌یابد. در خاک‌های با pH پایین‌تر از ۵/۲ رشد باکتری متوقف می‌شود.
چرخه بیماری:
باکتری در خاک از مواد آلی تغذیه کرده و از طریق آبیاری، باد یا تجهیزات مزرعه پخش می‌شود. آلودگی معمولاً در مراحل اولیه رشد غده شروع می‌شود. باکتری از طریق روزنه‌های غده یا زخم‌های کوچک وارد شده و در سه لایه سلول‌های پوستی رشد می‌کند. این باعث مرگ سلول‌ها و تشکیل لایه چوب پنبه‌ای می‌شود که در نهایت منجر به پوسته‌پوسته شدن پوست غده می‌شود.
کنترل و پیشگیری:
۱. رطوبت خاک: حفظ رطوبت خاک در دوره اولیه تشکیل غده‌ها از آلودگی جلوگیری می‌کند.
۲. تناوب کشت: کشت گیاهان غیرمیزبان مانند حبوبات می‌تواند جمعیت باکتری را کاهش دهد.
۳. کاشت ارقام مقاوم: انتخاب ارقام مقاوم به اسکب می‌تواند از آلودگی جلوگیری کند.
۴. مواد شیمیایی: استفاده از قارچ‌کش‌ها و کودهای خاص (مثل تیویت‌جت و سولفات منگنز) همراه آبیاری می‌تواند مؤثر باشد.
کنترل شیمیایی:
• استفاده از قارچکش تیویت‌جت به میزان ۲.۵ تا ۵ کیلوگرم در هکتار همراه با کود NPK پتاس بالا.
• استفاده از کودهای اسیدهیومیک چند نوبت در سال.
• استفاده از سولفات منگنز، تیوسولفات پتاسیم و تیوسولفات کلسیم همراه آبیاری.
با ترکیب این روش‌ها می‌توان تأثیر بیماری اسکب را کاهش داده و عملکرد بهتری در کشت سیب‌زمینی داشت.
شانکر ریزوکتونیایی سیب‌زمینی
روی پوست غده های آلوده به رایزوکتونیا پولکهای سیاهرنگ مشاهده می شود که مشخصه آن عدم جدا شدن با شستشو می باشد در صورتی که با ناخن می توان پولکها را از سطح غده جدا کرد. در مزرعه این قارچ باعث ایجاد زخم در اندازه های مختلف در قسمت زیر زمینی ساقه شده در صورتی که این زخمها دور ساقه را فراگیرند بوته از بین خواهد رفت. خسارت این بیماری معمولا اهمیت اقتصادی چندانی ندارد.
مبارزه:
۱- حتی الامکان از کشت سیب زمینی آلوده خودداری شود.
۲- قبل از کشت بذر با قارچ کشهایی نظیر رورال تی اس یا مونسرن ضد عفونی شود.
۳- رعایت تناوب.
در صورت بروز بیماری استفاده از قارچکش مونسرن همراه آبیاری ۳-۵ کیلوگرم در هکتار بسته به میزان آلودگی موثر می باشد.
آلترناریا (لکه موجی)
این بیماری با نام blight early نامیده می شود.
نام فارسی آن لکه موجی می باشد.
این بیماری با ایجاد لکه های بسیار کوچک تا بزرگتر از ۱ سانتیمتر و اغلب در برگهای پایین گیاه از اواسط فصل مشاهده می شود با دقت در سطح لکه ها می توان دوایر متحدالمرکز را مشاهده کرد.
کنترل:
• این بیماری بندرت مشکل آفرین بوده با انجام سمپاشی (داکونیل) پیشگیری و محافظتی پس از عملیات کلتیواتور تقریبا مهار می شود.
• همچنین قارچکش سیگنوم به میزان ۰.۶ کیلوگرم در هکتار نیز نتایج خوبی در پیشگیری و کنترل این بیماری داشته است.
پژمردگی فوزاریومی
این بیماری با نام wilt fusarium از بیماریهای رایج در اکثر مناطق سیب زمینی کاری دنیا و از جمله ایران می‌باشد. معمولا علائم بیماری پس از ریزش گل‌های سیب زمینی مشاهده می‌شود.
پوسیدگی کورتکس ریشه و قسمت پایین ساقه، زرد شدن یا رنگ پریدگی بوته‌ها، ایجاد غده هوایی از علائم دیگر می‌باشد. این بیماری در هوای گرم شایع‌تر می‌باشد.
علامت مشخصه آن در بوته‌های پژمرده و رنگ‌پریده، تغییر رنگ آوندی به رنگ قهوه‌ای می‌باشد که در صورت برش طولی ساقه، به راحتی قابل رؤیت می‌باشد. در صورت شدت بیماری، تغییر رنگ آوندی در غده نیز مشاهده می‌شود و انتهای غده در محل اتصال استولون آب‌سوخته می‌شود.
درمان و پیشگیری:
استفاده از رورال تی اس (۵ کیلوگرم در هکتار) یا فوزار اوایل بیماری همراه با آبیاری (۳ تا ۵ لیتر در هکتار).
ظ
