پوسیدگی سیاه کلم
Xanthomonas campestris pv. Campestris
این بیماری از مهمترین بیماریهای چلیپائیان در سراسردنیا می باشد و به تمام واریته هایی که در نواحی معتدل و نیمه گرمسیری رشد می کنند حمله می کند. کلم و گل کلم نسبت به سایر چلیپائیان آمادگی بیشتری برای آلوده شدن به بیماری دارند.اگرچه کلم پیچ نیز تقریبا به همین میزان حساس است، کلم بروکلی و کلم بروکسل به طور متوسط، تربچه به طور کامل نسبت به این بیماری مقاومند. سایر چلیپائیان حساس عبارتند از: کلم قمری، کلم چینی، شلغم علوفه ای، کلزا، خردل وحشی، خردل، خردل سیاه و کیسه کشیش. گونه های باکتری مشابه که ارتباطی نزدیک با عامل بیماری فوق دارند می توانند به تربچه، ترب کوهی، یکنوع شب بو و ترتیزک زمستانه حمله نمایند.
نشانه های بیماری:
در کلم تعداد زیادی نقاط ریز قهوه ای روی برگها ظاهر می شود. تمام برگها زرد یا پژمرده شده و سرانجام به روی زمین می افتند. گاه گاهی گیاهان آلوده در اثر شدت ریزش برگها به صورت ساقه های لختی که فقط تعداد کمی برگ در انتها دارند مشاهده می گردند.
وقتی که ساقه های آلوده به صورت عرضی برش داده می شوند، ممکن است یک دایره سیاه آوندی در جایی که باکتری ها در آوندهای آبی حرکت داشته اند، ظاهر گردد به همین منوال نقاط سیاهی در دمبرگها مشاهده می شوند. حلقه های سیاه آوندی دمبرگ بسیار شبیه به علائم زردی فوزاریومی می باشد.
کنترل:
·ضدعفونی بذر
·نشاء ها را نبایستی قبل از کاشت در آب غوطه ور ساخت.
·مراقبت های بهداشتی از قبیل شخم سریع برای مدفون نمودن بقایای گیاهان، استفاده از وسایل و لوازم تمیز و عاری از باکتری بسیار مهم است.
·اگر نشانه های پوسیدگی سیاه خیلی زود در مزرعه شناسایی شوندکاربرد سموم مسی مانند کوپروسیت سی 2در هزار برای کاهش گسترش بیماری موثر است.
ریشه گرزی کلم Club root
این بیماری بر اثر Plasmodiopha brassicaeایجاد میشود که قبلا به عنوان یک قارچ قلمداد میشد ولی اخیرا ان را متعلق به پروتوزوآی تاژک دار می دانند.
نشانه های بیماری:
حالت غیرطبیعی ریشه به وضوح مشخص است.ایجاد گال روی ریشه اصلی و ریشه های جانبی به وجود آمده است. علائم بیماری در قسمت های بالایی زمین عبارتست از کندی رشد گیاه، زردی، پژمردگی و نشانه های دیگری که بر اثر مرگ ریشه ایجاد می شود.گال های بزرگ روی ریشه اصلی تشکیل می شود که خسارت آن به مراتب بیشتر از گال هایی است که بر روی ریشه فرعی ایجاد می شود.
کنترل:
- برقراری تناوب زراعی
- افزایش پی اچ خاک
- جلوگیری از انتقال ادوات کشاورزی از مزارع آلوده به سالم
پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه Sclerotinia sclerotiorum
قارچ عامل بیماری پلی فاژ و دارای دامنه میزبانی وسیع می باشد. گیاهان مختلف زراعی، سبزی و صیفی، زینتی، علوفه ای، باغی، دارویی و تعداد زیادی علفهای هرز از خانواده های مختلف گیاهی را آلوده می کند.
نشانه های بیماری:
قارچ تولید اندامهای استراحتی به نام سختینه (اسکلروت) می کند که سبب پایداری طولانی مدت آن می گردد. این قارچ از طریق دو مکانیسم مشخص می تواند در میزبانهای مختلف ایجاد بیماری نماید. یکی از طریق جوانه زدن میسلیومی (میسلیوژنیک) اسکلروتها در خاک و تولید ریسه می باشد که با حمله به ریشه برخی میزبانها ایجاد پوسیدگی ریشه و طوقه و در نهایت پژمردگی می کند و در حالت دوم اسکلروتهای آن در خاک از طریق زایشی (کارپوژنیک) جوانه زده و تولید آسکوکارپ بشقابی شکل (آپوتسیوم) می کنند و آسکوسپورهای حاصله سبب ایجاد آلودگی روی اندام های هوایی میزبان های مختلف می شود.
کنترل:
تلفیقی از روشهای مختلف زراعی، شیمیایی و بیولوژیکی به کار گرفته شود .
- کنترل علفهای هرز
- تراکم کشت مناسب
- تاریخ کاشت مناسب
- کاشت ارقام متحمل
- تناوب طولانی مدت با گیاهان غیر میزبان
- حذف بقایای گیاهی و مدفون نمودن آنها
- استفاده از بذور گواهی شده و عاری از اسکلروت قارچ
- مصرف متعادل کودهای شیمیایی و عدم کاربرد زیاد کودهای ازته
- غرقاب کردن خاک به مدت حدود یک ماه (تناوب با برنج)
- مبارزه شیمیایی با بیماری معمولا در مرحله 20-30درصد گلدهی و قبل از ریزش گلبرگها صورت می گیرد که تعیین زمان دقیق سمپاشی باید بر اساس پیش آگاهی و در نظر گرفتن شرایط محیطی باشد.
- قارچکش های مختلفی جهت کنترل بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی در دنیا ثبت و استفاده شده که از جمله آنها می توان بنومیل، کاربندازیم، ایپرودیون، تیوفانات متیل و تبوکونازول را نام برد.در ایران بیشتراز سموم تبوکونازول (فولیکور) یک لیتر در هکتار و کاربندازیم یک کیلوگرم در هکتار استفاده می شود. بیش از 30عامل کنترل بیولوژیک نیز روی این قارچ بیمارگر گزارش شده که در حال
- حاضر از ماده تجاری قارچ Coniothyrium minitansدر برخی کشورها برای کنترل اسکلروتینیااستفاده می شود.
- 12.اخیرا استفاده از قارچکش سیگنوم نیز جهت کنترل این بیماری توصیه شده است.
